Łączenie szynszyli – jakie są prawidłowe sposoby łączenia?

18 maja 2015 | 46 komentarzy

Powyrywane futerko, głośne odbijanie się od ścian, zapach moczu, krzyki i wymiana ciosów. Tak nierzadko wygląda pierwsze spotkanie dwóch, nieznanych sobie szynszyli. Choć gryzonie te są bardzo stadne, połączenie obcych szynszyli bywa nie lada wyzwaniem. Wymaga to od nas ogromnej pracy, a przede wszystkim wiedzy na temat łączenia tych gryzoni. Jak wygląda prawidłowe łączenie szynszyli? Jakie są najczęstsze błędy w łączeniu tych zwierząt?

Czy wiesz, że..?

Dziko żyjące w swoim środowisku naturalnym szynszyle, to jedne z najbardziej agresywnych, okrutnych i brutalnych względem siebie gryzoni. Bywają niezwykle terytorialne, a ich walki często są krwawe i bezlitosne. Choć w warunkach domowych szynszyle są bardziej łagodne niż ich wolno żyjący bracia, to czasami ich okrucieństwo widać podczas błędnego ich łączenia. Nieodpowiednie, za szybkie łączenie szynszyli może prowadzić do brutalnych okaleczeń, a nawet śmierci jednego z osobników.

Prawidłowe „łączenie szynszyli”

„Łączenie” to w tym przypadku nic innego jak przedstawienie sobie dwóch obcych osobników. Jeśli chcemy, aby zwierzęta żyły ze sobą w zgodzie i przyjaźni, proces „łączenia” jest nieunikniony.

• Właściwa kolejność – zanim pozwolimy szynszyli poznać nowego towarzysza, powinniśmy umożliwić jej oswojenie się z nowym otoczeniem.
• Odpowiedni czas – „łączenie” szynszyli może trwać kilka dni, tygodni lub miesięcy, ale zawsze musimy dać szynszylom maksymalną ilość czasu, nigdy nie przyspieszając procesu łączenia.
• Bezstresowe otoczenie – niezależnie od tego, który sposób „łączenia szynszyli” wybierzemy, zawsze powinniśmy zapewnić pupilom spokojne, ciche miejsce, wolne od hałasów czy głośnej muzyki.
• Osobne klatki – w trakcie procesu „łączenia”, szynszyle powinny przebywać w osobnych klatkach lub wolierach.
• Duża przestrzeń – pomieszczenie, w którym zapoznajemy ze sobą szynszyle powinno być możliwie jak największe. Powinno być na tyle duże, aby umożliwiało każdej z szynszyli swobodne poruszanie się i utrzymywanie odpowiedniego dystansu.
• Stały nadzór – podczas spotkania dwóch szynszyli zawsze powinniśmy kontrolować ich zachowanie oraz aktywnie uczestniczyć w procesie „łączenia”.
• Wiek nie ma znaczenia – nie ważne czy „łączymy” młodą szynszylę z dużo starszym osobnikiem, czy szynszyle w podobnym wieku. To temperament, a nie wiek szynszyli decyduje o pozytywnym, sprawnym przebiegu „łączenia”.
• Odpowiednia pora – proces „łączenia szynszyli” powinniśmy przeprowadzać w porach, w których są najmniej aktywne (południe i popołudnie).
• Neutralny teren – podczas spotkania powinniśmy zadbać o teren, w którym będzie jak najmniej zapachów któregokolwiek z osobników.
• Bezpieczeństwo wszystkich – musimy zadbać, aby miejsce, w którym odbywa się spotkanie było bezpieczne dla nas i dla szynszyli. Pomieszczenie powinniśmy przygotować tak, aby nie było w nim ciasnych zakamarków czy niebezpiecznych przedmiotów.
• Przewaga liczebna – nigdy nie możemy dopuścić do sytuacji, w której nowy przybysz musi zmierzyć się z dwiema lub kilkoma nowymi dla niego szynszylami jednocześnie. Zwierzęta należy zapoznawać pojedynczo, jeden na jednego, zaczynając od szynszyli, która rządzi w stadzie.

Jakie są prawidłowe sposoby „łączenia szynszyli”?

Pan tu nie stał

Bardzo fajna i ciekawa metoda, która jest początkiem w procesie „łączenia” i polega na zamianie szynszyli klatkami. Wkładamy szynszylę do nieposprzątanej klatki, pełnej zapachów drugiej szynszyli. W ten sposób zwierzęta mają szansę poznać swoje zapachy, a my unikniemy stresowych sytuacji, jakie wynikają z przebiegu „łączenia”. Ważne, aby szynszyle posiedziały w klatkach przynajmniej pół dnia.

Ja ci pokażę

Metoda pozwalająca szynszylom na utrzymanie bezpiecznego dystansu. Polega na przygotowaniu neutralnego i wolnego od wszelkich zapachów szynszyli pomieszczenia. Ważne, abyśmy zabezpieczyli teren tak, aby nie było w nim niebezpiecznych przedmiotów czy zakamarków, w których szynszyla mogłaby się schować i zaklinować.

Sąsiedzi

Całkowicie bezpieczna i najmniej stresująca metoda „łączenia szynszyli”. Klatki ze zwierzętami ustawiamy bezpośrednio obok siebie tak, aby szynszyle mogły obwąchać się i poznać przez kraty. Szynszyle nie zrobią sobie krzywdy i będą czuły się pewnie we własnych klatkach.

Jakie jest zachowanie szynszyli podczas ich „łączenia”?

Początkowa agresja

Niestety szynszyle są z natury zwierzętami agresywnymi względem siebie oraz innych zwierząt i prawie zawsze podczas „łączenia” szynszyla, która jest w domu dłużej, będzie wykazywać cechy dominujące. Oznacza to, że gryzonie w stosunku do siebie mogą być agresywne, a niekiedy stanowić dla siebie śmiertelne zagrożenie. W przypadku „łączenia” szynszyli agresja zwierzęcia w stosunku do drugiego wynika z obawy utraty pozycji, zagrożenia ze strony nowego osobnika i stresu.

Ustalanie hierarchii

W wirze emocji szynszyle mogą gubić futro, opryskiwać się moczem, krzyczeć, skakać czy wchodzić na siebie i szarpać. Takie zachowania to nic innego jak ustalanie hierarchii i próba dominacji. Ostatecznie szynszyle ustalają hierarchię podczas skakania na siebie, przytrzymywania, mocnego szarpania i gryzienia w tym samym czasie. Taka pozycja może wskazywać na próbę kopulacji, jednak nie ma tu mowy o zachowaniach homoseksualnych, ponieważ takie u szynszyli w środowisku naturalnym nie występują. Szynszyle nie wyrażają stanów emocjonalnych czy akceptacji w celu uniknięcia konfliktów, poprzez pozorny homoseksualizm, tak jak ma to miejsce w przypadku np. szympansów karłowatych. Jednakże faktem jest, iż homoseksualne zachowania mogą występować w niewoli głównie wśród dojrzewających samców szynszyli.

Aktywne uczestnictwo w procesie „łączenia”

Podczas próby „łączenia szynszyli” nie możemy bezczynnie stać i się przyglądać. Musimy aktywnie uczestniczyć w poznawaniu się zwierząt i wkraczać wtedy, gdy się gryzą, są mocno zestresowane lub gdy zaczynają gubić znaczną ilość futra.

W trakcie „łączenia” wołamy każdą szynszylę po imieniu, przytulamy i głaszczemy, aby załagodzić ich stres. Każdej z nich podajemy smakołyki i bierzemy na ręce po kolei, zaczynając od tej, która jest z nami najdłużej. Pokazujemy w ten sposób naszemu pupilowi, że nie musi obawiać się o swoją pozycję.

Bardzo ważne jest, aby natychmiast przerwać „łączenie”, gdy zobaczymy poważne napięcie i zagrożenie ze strony jednej z szynszyli lub widoczne skaleczenie/obrażenie któregoś ze zwierząt. Nie wolno nam „łączyć” szynszyli na siłę.

Piasek łagodzi obyczaje

Niezależnie od metody „łączenia”, powinniśmy zawsze wykorzystać miskę z drobnoziarnistym piaskiem lub pyłem wulkanicznym. Piasek lub pył wulkaniczny odgrywa bowiem kluczową rolę w „łączeniu” szynszyli. Łagodzi napiętą sytuację i sprawia, że szynszyle nabierają do siebie większego zaufania. Dzieje się tak, ponieważ szynszyla podczas mycia się w piachu lub pyle, całkowicie skupia się na tej jednej czynności, zapominając o ewentualnym zagrożeniu. Tarzając się, szynszyla odkrywa wszystkie części swojego ciała i nie ma możliwości ucieczki czy wypuszczenia futra w razie ataku przeciwnika.

*Nazwy poszczególnych sposobów „łączenia szynszyli” zostały przeze mnie wymyślone, w celu lepszego zobrazowania prawidłowych metod.

Jakie są błędy w „łączeniu szynszyli”?

• Pośpiech – powinniśmy dać szynszylom odpowiednią ilość czasu na zapoznanie się. Nie wolno nam bezpośrednio włożyć do klatki dwóch, nieznanych sobie szynszyli tej samej płci lub samca do klatki samicy.
• Brak kontroli – w trakcie procesu „łączenia”, który może trwać nawet kilka miesięcy, nie zostawiajmy zwierząt samym sobie, bez opieki i naszego nadzoru.
• Wspólna klatka – pomimo pozornego spokoju i przyjaźni w trakcie wybiegu w dniu zapoznawczym, szynszyle podczas naszej nieobecności mogą stać się dla siebie zagrożeniem. Zwłaszcza w nocy, kiedy są najbardziej aktywne.
• Brak przestrzeni – niezależnie od sposobów „łączenia”, nie zmuszajmy zwierząt do przebywania ze sobą na czas łączenia w małym pojemniku (np. transporter, wanna, karton) czy zbyt małym pomieszczeniu. Wykorzystując zbyt ciasną przestrzeń podczas zapoznawania szynszyli, zwiększamy szanse na dotkliwe pogryzienie jednego z osobników (naderwane ucho czy odgryziony koniuszek palca, to najczęściej spotykane dowody na to, że proces „łączenia” przebiegał w sposób nieprawidłowy).Ta metoda jest bardzo szeroko stosowana i polecana. Niestety o ile sposób ten może się sprawdzić w przypadku bardzo młodych szynszyli to w sytuacji, w której chcemy połączyć starszego osobnika z bardzo młodym już niekoniecznie.
• Stosowanie kagańca/smyczy – nie wolno nam zakładać na pyszczek szynszyli jakiejkolwiek blokady tak, aby nikogo nie ugryzła, bowiem kaganiec dla szynszyli tylko pogłębia stres i utrudnia łączenie. Nigdy też nie zakładajmy szynszyli szelek ze smyczą. Takie przyrządy są nieodpowiednie dla szynszyli, a w przypadku stosowania ich w trakcie „łączenia”, dodatkowo pogłębiają stres, wzmacniają poczucie braku bezpieczeństwa i nierzadko wywołują traumę, która przyczynia się do wielu problemów społecznych szynszyli w dalszym jej życiu.
• Łączenie szynszyli w ciąży – musimy wiedzieć, że szynszyli w ciąży nie wolno nam „łączyć” do czasu porodu i wykarmienia młodych, ponieważ jest to bardzo stresujące dla zwierzęcia i może wpływać negatywnie na zdrowie matki szynszyli, jak i potomstwa (utrata pokarmu lub poronienie).
• Łączenie chorych szynszyli – nie wolno nam „łączyć szynszyli” chorych lub będących w trakcie leczenia.
• Stresujące otoczenie – podczas zapoznawania się szynszyli musimy zapewnić gryzoniom maksymalną ilość ciszy i spokoju. Dlatego też w miarę możliwości niwelujemy wszystkie źródła hałasu. Sami zaś zachowujemy się spokojnie, nie podnosząc głosu i nie robiąc gwałtownych ruchów.
• Obecność zwierząt – na czas wybiegu i „łączenia szynszyli” w pomieszczeniu nie powinny znajdować się inne zwierzęta, a w szczególności drapieżniki.

Jakie są konsekwencje nieprawidłowego „łączenia szynszyli”?

• Błędy popełnione w trakcie zapoznawania szynszyli mogą przyczynić się do problemów społecznych i psychicznych zwierzęcia w dalszym jego życiu (m.in. takich jak: nieufność, zazdrość, rozdrażnienie, nerwica i agresja lub odwrotnie, wycofanie i niepewność siebie, apatia oraz niemożność nawiązania prawidłowych relacji z człowiekiem lub/i ze zwierzęciem tego samego gatunku).
• Tymczasowe lub trwałe okaleczenia jednego z osobników (m.in. takie jak: odgryziony palec, przegryziony ogon, rozgryzione wargi i policzki, połamane wibrysy, rozerwane ucho oraz wygryziona sierść i skóra).
• Nieprawidłowe próby łączenia szynszyli mogą również prowadzić do zagryzienia na śmierć.

Podsumowanie

Z doświadczenia wiem, że kluczem do sukcesu w sprawnym przebiegu „łączenia” jest wczucie się w sytuację naszych pupili. Musimy dać im czas na zapoznanie się, nie oczekując efektów od razu. Metodę łączenia zawsze dobierajmy do temperamentu, a nie wieku czy płci szynszyli. Jeśli nie znamy charakteru nowego osobnika, to metoda łączenia powinna przebiegać stopniowo i bardzo spokojnie. Ważne też, abyśmy nie narażali szynszyli na stres jaki wynika z „łączenia” zwierząt w ciąży, osłabionych, chorych czy po chorobie. Taka sytuacja może spowodować pogorszenie się ich stanu zdrowia.

Musimy pamiętać również, że raz przeprowadzone prawidłowo łączenie nie gwarantuje nam stałego sukcesu. Dzieje się tak, ponieważ każda szynszyla ma swój własny, indywidualny charakter i codzienne nastroje. Oznacza to, że szynszyle zwyczajnie mogą się jeszcze nie jeden raz pokłócić (bez względu na to ile dni czy lat ze sobą spędziły, a nawet czy są ze sobą spokrewnione). Niektóre mogą posprzeczać się tak bardzo, że proces „łączenia” musimy zacząć od początku.

Zdjęcia nieoznaczone logiem CHILLBILL.Pl pochodzą z serwisu Flickr.com (fot. Jennofarc).