Szynszyle w naturalnym środowisku
| 0 Komentarzy
Zapach unoszącego się w powietrzu kurzu i poranne ciepło rozgrzanych w słońcu skał. Chłodne groty zapewniające cień i schronienie. Suche i ostre kawałki traw, skaliste szczeliny i nory. Rozgrzana, sucha ziemia i pył wulkaniczny niemalże wszędzie. Czy taki jest klimat w naturalnym środowisku szynszyli? Jak wygląda życie dziko żyjącej szynszyli małej? Kim są naturalni wrogowie szynszyli?
Czy wiesz, że..?
Pierwszy raz szynszyla mała została złapana i oswojona przez indiańskich tubylców z plemienia Quechua, od których wywodzi się pierwotna nazwa „Chincha”. W ich języku nazwa „szynszyla” oznacza: mały, cichy, silny. Szynszyle małe wykorzystywali oni głównie w celu pozyskiwania niebywale miękkiego futra. Służyły też jako pupil domowy i towarzysz zabaw dla małych dzieci.
Skąd pochodzą szynszyle?
Szynszyla mała (Chinchilla Lanigera) jest gatunkiem endemicznym, co oznacza, że żyje ona wyłącznie na górzystych terenach Andów, które znajdują się w Ameryce Łacińskiej, a dokładniej w Chile.
Gdzie żyją szynszyle na wolności?
Szynszyle małe żyją w koloniach zwanymi stadami ukryte za dnia w norach lub szczelinach skalnych, w górzystych terenach And. Aktywne są dopiero po zmroku (preferują bezksiężycowe noce) i to właśnie o tej porze można je przyłapać m.in. na pyłowej kąpieli. Miejsce z najdelikatniejszym pyłem wulkanicznym znajduje się nieopodal ich wejść do nor skalnych. Szynszyle wobec potomstwa są niezwykle opiekuńcze. Zarówno samce jak samice potrafią się wspierać i troskliwie opiekować się, również nie swoim potomstwem. Niestety szynszyle małe są niezwykle terytorialne i w środowisku naturalnym bardzo często ze sobą walczą, nierzadko na śmierć i życie. Dlatego też aktualnie to one same dla siebie są największym zagrożeniem.
Jaka jest pogoda w środowisku naturalnym szynszyli?
Chile to kraj pełen kontrastujących klimatów i zróżnicowanej pogody, a to dlatego że znajdują się tu aż cztery strefy klimatyczne. Północna część kraju charakteryzuje się klimatem zwrotnikowym suchym i bardzo suchym. Do tego stopnia, że w niektórych miejscach na północy nie padało od ponad 400 lat! W centralnej części Chile występuje klimat podzwrotnikowy, co oznacza częste opady deszczu. Jest on mniej więcej zbliżony do klimatu śródziemnomorskiego. Natomiast południowe Chile wyróżnia się klimatem umiarkowanym, który jest pod silnym wpływem powietrza oceanicznego. Jako, że Chile są regionem górzystym, występuje tu także klimat górski, o piętrowym układzie klimatyczno-roślinnym.
Jak szynszyle radzą sobie z wysoką temperaturą?
W Chile dni bywają gorące i suche. W lecie (od końca listopada do końca lutego) temperatura przekracza 30 stopni Celsjusza. Noce z kolei są niezwykle zimne. Zimą natomiast (od końca lipca do października) temperatury utrzymują się w okolicach 10-15 stopni. Szynszyle małe lepiej znoszą nieco chłodniejsze temperatury, bowiem upał nie sprzyja ich dobremu samopoczuciu. Wraz ze wzrostem temperatury, stają się bardziej nerwowe i drażliwe. Aby uchronić się przed drapieżnikami lub gorącymi promieniami słońca, szynszyle budują nory. Najczęściej znajdują się one pod ziemią, między skałami, grotami lub w szczelinach skalnych. Dlatego też, w ciągu dnia bardzo trudno spotkać szynszylę małą. Wychodzi ona poza swoją norę dopiero gdy robi się ciemno i chłodno, w przeciwieństwie do szynszyli dużej, która uwielbia pierwsze promienie słońca.
Co jedzą szynszyle na wolności?
Rejony, w których mieszkają dziko żyjące szynszyle charakteryzują się występowaniem traw, krzewów liściastych, suchorośli, sukulentów i roślinności twardolistnej. Dziko żyjące szynszyle małe żywią się zarówno suchą jak i soczystą roślinnością i zjadają około 21 gatunków roślin, z których wiele występuje jedynie sezonowo. Głównym źródłem pokarmu dziko żyjących szynszyli stanowią rośliny zwane Nassella Chilensis i Puya Berteroniana. Szynszyle na wolności żywią się też owocami, ziarnami i niewielkich rozmiarów insektami.
Jakich naturalnych wrogów ma szynszyla?
Szynszyle małe (podobnie zresztą jak szynszyle duże) mają w swoim środowisku naturalnych wrogów. Polują oni na szynszyle zarówno w ciągu dnia jak i w nocy, niekiedy śmiało wchodząc do ich nor.
Do najpopularniejszych drapieżników polujących na szynszyle zalicza się m.in. węże, dzikie psy, pumy i myszołowce towarzyskie.
- Skunks Patagoński – zwany również Surillo lub Skunksowiec Patagoński, żyje w południowej Argentynie i przyległej do niej części Chile, do wysokości 200-700 m n.p.m. Jest jednym z największych zagrożeń szynszyli żyjącej w środowisku naturalnym. Prowadzi samotniczy i nocny tryb życia. Zamieszkuje dokładnie te same tereny co szynszyla, dlatego też to właśnie one są jednym z głównych źródeł jego pożywienia.
- Ocelot Pampasowy – zwany również Kolokolo, żyje w Andach do wysokości 5 tys. m n.p.m. i zamieszkuje tereny trawiaste, lasy górskie, sawanny i zimne półpustynie. Żywi się głównie wszystkimi małymi gryzoniami, m.in. takimi jak: koszatniczki, świnki morskie czy szynszyle małe.
- Lis Andyjski – zwany inaczej Kolpeo lub Culpeo Zorro. Jest jednym z najniebezpieczniejszych wrogów szynszyli małej. Poluje on głównie nocą, zarówno na szynszyle małe i szynszyle duże, jak również koszatniczki oraz dzikie króliki. Zdarza mu się nawet zapolować na lamy.
- Puchacz Wirginijski – to ogromna sowa, która poluje na niemalże wszystko, począwszy od dużych owadów, gadów, płazów, ptaków, kaczek i sów, a skończywszy na średniej wielkości gryzoniach (w tym na szynszylę małą i szynszylę dużą).
Jakie są techniki obrony szynszyli przed drapieżnikami?
W środowisku naturalnym szynszyle najpierw kierują się ucieczką. Dopiero doprowadzone do ostateczności stosują kilka technik obronnych, które można zaobserwować również w warunkach hodowlanych.
- Bojowy okrzyk – charakteryzuje się głośnym, gardłowym pokrzykiwaniem. Jest to jedno z groźniejszych ostrzeżeń.
- Zgrzyt zgrzyt – w postaci szybkiego szczeknięcia, jest łagodnym ostrzeżeniem oznajmiającym niezadowolenie.
- Wystrzał moczu do oczu – polega na opanowaniu umiejętności stania na tylnych łapkach i natychmiastowym wystrzeleniu płynnego pocisku prosto na twarz przeciwnika.
- Leci futro – umiejętność polegająca na odrzuceniu tej części futra, za które złapał przeciwnik.
- Zwarcie – polega na trzymaniu się w grupie (liczba ta może dochodzić do kilkunastu osobników), głośnych odstraszających dźwiękach i… na kogo wypadnie na tego bęc!
Las Chinchillas – Rezerwat Ochrony Szynszyli Małej
Aktualnie szynszyle małe (Chinchilla lanigera) wraz z koszatniczkami pospolitymi i innymi gryzoniami, żyją bezpiecznie w Rezerwacie Narodowym Las Chinchillas ((hiszp.) Reserva Nacional Las Chinchillas) w Chile. Rezerwat ten przede wszystkim ma na celu ochronę szynszyli małej (Chinchilla lanigera) jako gatunku krytycznie zagrożonego wyginięciem. Rezerwat przyrody został założony w 1983 r. i zajmuje powierzchnię 4229 ha. Położony jest w okolicy miasta Illapel, w chilijskiej prowincji Choapa (region Coquimbo). Funkcjonuje on w ramach chilijskiego Związku Leśnictwa Narodowego CONAF (Corporación Nacional Forestal). Choć dziko żyjące szynszyle małe nie są już obiektem polowań kłusowników, to poza gryzoniami, w rezerwacie przyrody przebywają również ich naturalni wrogowie.
